People who lost the life in burma


cSú;h wysñj m,d hk nqreu frdayskahd ckhd
miq.sh uehs 25 jeks osk cd;Hka;r fukau u,hdishdkq udOH w;sYh ìysiqKq iy yo lïmd lrjk isÿùula jd¾;d l<y’ Bg wkqj u,hdishdjg wh;a fmß,a m%dka;fhys ;dhs - u,hd foaY iSudfjys jk .; fmfoil ;sî kd÷kk u< isrere 139la fmd,sia ks,OdÍkag yuqj ;sfí’ wúêu;aj idok ,o ;djld,sl l+vdrï 28lg hdnoj tajd ia:dk.;j ;sìKs’

isoaêh ms<sn|j udOHhg woyia oelajQ u,hdishd fmd,sia m%OdkS ld,sÙ wnq nld¾ lshd isáfha jO nkaOkj,g wod< i,l=Kqo u< isrerej, oelsh yels jQ njhs’ fidhd.;a u< isrere weg iels,s fuka osiajQ nj wod< l,dmh ndr fmd,sia m%OdkS ßidks biauhs,a ta w;r wkdjrKh lr isáfhah’ ureuqjg m;a jQjka oreKq wdydr ysÕhlg uqyqKmd isá njo bka meyeos,s úKs’

uehs ui uq,a i;sfhaoS ;j;a u< isrere 39la by; lS ia:dkhg ógr 500la muK Tífnka msysá ;dhs,ka; foaYiSudfjkao yuqj ;sìKs’ ta ksidu fndfyda fokdf.a Wkkaÿj iy l=;=y,h fï mqj; flfrys fhduqj ;sfí’ l,dmhg iïnkaO udOHfõoSka iy udkj ysñlï l%shdldÍka lshd isákqfha wod< u< isrere ielhlska f;drju frdyska.Hd irKd.;hkaf.a njhs’ kuq;a Tjqka jdih lrkqfha ngysr nqreufhys rlsfk (Rakhine) m%dka;fhys W;=rg jkakgh’ tfia kï frdyska.Hd u< isrere fu;rï m%udKhla ;dhs - u,hd foaYiSudjg meñKsfha flfiao hkak ks;e;skau mek kefÕk .egÆjls’ th fidhd hkakl=g yuq jkqfha urKSh brKulg f.dÿrej isák ;j;a iq¿ck fldgila ms<sn| l;d mqj;ls’


frdyskHd ckhd nqreufhys nyq;r fn!oaO ck.ykh ;=< iq¿ ck fldgils’ mj;sk o< weia;fïka;=j,g wkqj Tjqkaf.a ck.ykh ñ,shk 1’1  1’5 w;r m%udKhl mj;S’ tkï iuia; ck.ykfhka 3$4 l m%;sY;hls’ frdyskHdjrekaf.a uõ ni fnx.d,s NdIdjhs’ wd.u bia,duH’ mrïmrd .Kkdjla ;siafia Tjqyq tys Ôj;a fj;s’

kuq;a nqreu wdKavqj Tjqkaf.a mqrjeis whs;sh b;du idyisl f,i Wÿrdf.k ;sfí’ tu;=o fkdj’ ;uka Ôj;a jk rlsfk m%dka;fhka Tíng hdugo frdyskHdjreka úfYaI wjirhla ,nd .; hq;=h’ rcfha Wiia mdi,aj,g we;=¿ ùfï wjirho Tjqkg fkdue;’ ksYaÑ; wdodhï ud¾.o wysñh’ frdyska.Hdjreka w;r oßø;djo byjyd f.dia ;sfí’ fndfyda úg Tjqyq uxudj;a boslsÍï we;=¿ nr jevj, fhdojkq ,en isá;s’ kuq;a m%udKj;a jegqmla fyda wod< wfkl=;a whs;sjdislï Tjqkg wysñh’

frdyskHdjreka uqyqK oS we;s nrm;<u ;¾ckh jkqfha ´kEu fudfyd;loS neyeßka t,a, úh yels urKSh m%ydrhls’ nqreu fmd,sish fyda yuqodj Tjqkg m%udKj;a wdrlaIdjla imhd oS fkdue;’
nqreufhys md,khg iïnkaO m%N+ iy by< uOHu mdka;sl n,fõ. fukau fn!oaO NslaIQyq frdyskHdjrekag tfrys j¾.jdoS ysxikfha fmruqK f.k isá;s’ Tjqkf.a ck.ykh osfkka osk by< hk nj tu msßi f.dvkÕk ;¾lhhs’

ta w;ru frdyska.Hdjrekaf.a iydh hgf;a hdno nx.a,dfoaYfhka úYd, jYfhka uqia,sï ckhd ;u rgg fydr ryfia ixl%uKh jk njo Tjqyq lshd isá;s’ wdêm;Hhsl nqreu cd;sljdohg wkqj frdyskHd hkq jir .Kkdjla ;siafia tf,i ixl%uKh jQjkaf.ka f.dvkeÕ=Kq ck fldgils’ fuu u;hkaf.a mSvkh iy ;ukaf.au mka;s wjYH;d u; nqreu ckdêm;s f;hska ihska i;shlg fmr úfYaI mjq,a ie,iqï mk;lgo wkque;sh ,nd ÿkafkah’ Bg wkqj ldka;djka ;u m<uq ore Wmf;a isg fojeks ore Wm; olajd jir 3l mr;rhla ;nd .; hq;=h’ ;jo tlsfkl m%dka;j,g ;u ck.yk md,k kS;s yev.iajd .ekSugo wod< mkf;ka n,;, ,nd oS ;sfí’ mkf;ys wNsm%drdh wixúê;j by< hk ck.ykh md,kh lsÍu nj tys iïmdolfhda lshd isá;s’ kuq;a m%dfhda.slj .;a úg th nqreu fn!oaO ck.ykhg jvd uqia,sïjreka u; wdêm;Hhsl ùfï jeä bvla mj;sk nj udkj ysñlï l%shdldßlfhda fmkajd fo;s’

;uka u; mgjd we;s lDDr;r brKfuka .e,fjkq jia irKd.;hl= f,i m,d hdu yer wka úl,amhla wo jk úg frdyska.Hdjrekag b;sßj fkdue;’ tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkhg wkqj 140000 lg wêl frdyska.Hd ckldhla nqreuh ;=< wj;ekaj isá;s’ Tjqka mdkSh c,h wdydr iy ikSmdrlaIl myiqlïj,skao ú;ekah’ m%pKav l%shd ;Sj% jQ j¾I 2012 isg fï olajd irKd.;hka f,i wka rgj,g m,d f.dia isák irKd.;hkaf.a ixLHdjo ,laIh blaujhs’

cd;Hka;r ckudOHj,g wkqj fï fudfyd; ;=<o frdyskHdjre 3000 la muK wdydr iy c,h ysÕlñka mSä;j ÿn, hd;%drdj, keÕS bkaoshka id.rfhys hd;%d lrñka isá;s’ kuq;a ta lsisjl=g ;ukaf.a .ukdka;h ms<sn| ksYaÑ; wjfndaOhla fkdue;’ Tjqkaj m%jdykh lrk ;e/õlrejkag we;af;ao fvd,¾ 2000 la muK jk ;u .kqfokqj mshjd .ekSfï wNs,dIh muKs’ funÿ .uka ks;e;skau urKfha wjodku iuÕ ne|S mj;S’ ksoiqkla f,i fuu jir ;=<oS muKla hqfrdamh n,d .uka .;a irKd.;hka 1800 la muK uOHOrKS uqyqfoaoS ureg ì,sj ;sfí’


bkaoSh id.rh ;rKh lrk frdyska.Hd irKd.;hkaf.a brKu Bg;a jvd Nhdklh’ wksia iy wr*d kï irKd.;hka fofokd frdhsg¾ mqj;a fiajhg lshd isáfha uqyqÿ .ufkaoS ;ukag osklg j;=r fldamam follska iy n;a w,a,lska iEfykakg isÿjQ njhs’ fndfyda úg hlv fmd,a,lska ;e¿ï lEug irKd.;hkag isÿ fjhs’ ;e/õlrejkag wjk; fkdjkafkda myr oS uqyqog úis lr oefu;s’

l=i.skak iy frda.dndO fya;=fjka ÿ¾j, jkakka iy ure je,| .kakkaf.a iqidkho uy uqyqohs’ ta wdldrhg 300lg jeä msßila fuu jif¾ ckjdß ud¾;= w;roS ureuqjg m;aj we;s nj tlai;a cd;Skaf.a irKd.; fldñifuys weia;fïka;=jhs’

idudkHfhka by; lS oS¾> uqyqo .ufkka miqj fndfyda ;e/õlrefjda ;uka hgf;a isák irKd.;hkaj ;dhs,ka; u,hdishd foaYiSudfjys msysá ÿIalr jk.; m%foaYhkag fhduq lr;s’ yuq jQ frdyskHd u< isrere iy wod< foaYiSudj w;r iïnkaOh f.dvkefÕk fudfyd; thhs’ tysoS ;e/õlrejka fndfyda úg tlÕ jQ uqo,g jvd jeä uqo,la b,a,ñka ;¾ckh lrk nj irKd.;fhda lshd isá;s’ th ,ndoSug ;uka fyda ;u {d;Ska wiu;a jqjfyd;a jkh ;=<oSu jO nkaOk iys;j urKh je,| .ekSug isÿj ;sfí’ miq.sh foieïnrfhaoS ;uka osk 26la ;u l=vd orejdo iuÕ ;e/õlrejkaf.a m%dK wemfhys isá nj Idkq wíÿ,a yqfiaka kï uj ghsï iÕrdjg lshd isáhdh’ wjidkfhaoS fvd,¾ 4150 l lmamï uqo, f.jd ;u ore mjq, urKfhka uqod .ekSug u,hdishdfõ /lshdjla lrñka isá wehf.a ieñhdg yels úKs’ kuq;a tu yelshdj fndfyda whg fkdue;s nj meyeos,s lreKls’

ta ksidu lmamï uqo,a ,efnk ;=re udi 6-7 w;r ld,hla wod< jk.; l|jqrej, .; lsÍug isÿ jQ irKd.;hkao isá;s’ Bg wu;rj wdydr iy fi!LH .egÆ u;o ie,lsh hq;= msßila jkdka;rfhaoSu urKhg m;a fj;s’ ;ukaf.a fÄokSh brKu ms<sn|j ;e/õlrejkaj m%Yak lrk msßia wkqlïmd úrys;j f;d. jYfhka urd oeóu ;e/õlrejka wkq.ukh lrk ;j;a l%shdud¾.hls’

fuu jif¾ m<uq ld¾;=j ;=<oS fuf,i iy ;j;a l%uj,ska 25000 l muK frdyskHd irKd.;hka msßila ;dhs,ka;h u,hdishdj iy bkaÿkSishdj hk rgj,g f.dv nei isá;s’ kuq;a wod< wdKavq Tjqkaj i,lkqfha kS;s úfrdaë irKd.;hka f,isks’ ta ksidu tu rgj,oSo Tjqyq nrm;< f,i iQrdlEulg ,la fj;s’ w¾nqoh mek keÕs m<uq jgfhaoS by; lS wdKavqj, ia:djrh jQfha bkaoSh id.rh ueo wkdrlaIs;j isák irKd.;hka iïnkaOj ;ukag lsisÿ j.lSula Ndr .; fkdyels njhs’ kuq;a udkj ysñlï iy ckudOH ;=<ska t,a, jQ mSvkh yuqfõ miqj Tjqkg ;u idmrdë m%;sm;a;sh uola ,sys,a lsÍug isÿ úKs’ kdúl yuqodjka fhdojd bkaoSh id.rfha w;ruxj isák irKd.; lKavdhï .,jd .ekSug l%shd lrk nj wod< n,OdÍyq wo jk úg lshd isá;s’ kuq;a th fld;rï id¾:l uÜgulska isÿ fõo hkak wúksYaÑ;h’

m,d hk frdyska.Hd irKd.;hkag nx.a,dfoaY os<s÷ ckhdo hï muKlska tlaj isá;s’ ta ksidu isoaêhg m%;spdr olajk nqreu wdKavqj lshd isákqfha mj;sk w¾nqohg uqjd ù nx.a,dfoaY cd;slhka úYd, f,i wod< rgj,g m,dhñka isák njh’ Bg wkqj
frdyska.Hd ckhd nqreuh ;=< iqrlaIs;h’ ta w;ru cd;sljdoS nqreu fn!oaO NslaIQyqo frdyska.Hd uqia,sï ckhd ;ukag tfrysj m%pKav l%shdjkays fhfok njg fpdaokd lr;s’ Tjqka wdl%uKslhka msßils hkak NslaIQkaf.a fpdaokdjhs’ yqfol,d isoaëka iuia;hg wdfoaY fldg iq¿ cd;Skag tfrys ffjrh f.dvkeÕSu fujeks w¾nqohka ;=< oelsh yels idudkH ,laIKhls’ ta w;ru wjqka idka iqlS m%uqL nqreu úmlaIho ksødYS,S jD;hl isák njg fpdaokd t,a, fjñka mj;S’ i;H lreK kï Yla;su;a iy m%pKav nqreu cd;sljdohg Tjqkao wkq.; fjñka isàuhs’ cd;sljdoh md,l m%N+ mka;Skaf.a ks, oDIaájdoh f,i by<g tifjñka mj;sk nj frdyska.Hdjreka uqyqK oS isák udkqISh fÄojdplho wmg W.kajk mdvuhs’








ckr< weiqfrka