.jpg)
ffjoH ksu,a .uf.ag ma,diaála ie;alï lsÍug lsisÿ
iqÿiqlula kE
weußldfõ§ ,sx.sl w;jr lrkak .syska t<jQ wfhla
nïn,msáh úYdLd mdf¾ fldiaueála i¾cß la,sksla
wdh;kfhka uqyqK ilia lsÍug f.dia wjdikdjka; urKhlg f.dÿrejQ ffjoH m%shx.s
w¨;af.a iïnkaO mYapd;a urK mÍlaIKfha§ Bfha újD; ;Skaÿjla ,nd foñka ielldr ffjoH
ksu,a .uf.a ;j;a Èk 5la ßudkaâNdrfha ;nñka m%Yak lrkakg ;Skaÿ l<d’
fld<U
<ud frdayf,a ma,diaála ie;alï tallfha fiajh l< m%shx.s w¨;af.a mdi,a hk
jhfia ÈhKshlf.a yd mqf;l=f.a ujls’ wef.a ieñhd jrdh wêldßfha bxðfkarejrhls’
Tjqka kdj, fiakdkdhl udjf;a mÈxÑj isà’ ñh.sh ffjoHjßh fuu fm!oa.,sl idhkhg óg
fmrd;=jo f.dia m%;sldr isÿlrf.k ;snqKd’ wehf.a weia wjg iu ilia lrf.k meyem;a
fmkqula ,ndfokakg remsh,a ,laIhla whlr ;snqK w;r tu iïmQ¾K uqo, ie;alug fmr fuu
wdh;kfhka whlrf.k ;snqKd’ Worfhka f;,a ukao f.k weia wjg iu háka ;ekam;alsÍfï
Y,Hl¾uh isÿ lsÍug fmr ñh.sh ffjoHjßhf.a f.f,ys jï me;a;g m%;sÔjl tkak;la úo
;snqK w;r tys§ leiaila ygf.k ú,dm ke.+ weh ñks;a;= lsysmhlska ure je<|
.;a;d’ wef.a wf;a kyr yßhdldrj u;=lr.kakg wmyiq ksid w; fjkqjg f.,g tkak;
úÈkakg isÿjQ nj ksu,a .uf.a ffjoHjrhd m%ldY lr ;sfnkjd’
;ud ñh.sh ffjoHjßhg,nd ÿka
tkak; zfi*shqfrdlaisïZkue;s m%;sÔjl T!IOhla nj;a th ñh.sh ffjoHjßhf.a b,a,Su u;
tkak;a l< nj;a ielldr ffjoHjrhd Bfha fmd,sish yuqfõ mjid we;' ;uka lsisÿ
úfgl fujeks Y,Hl¾uhl§ m%;sÔjl T!IO ,nd fkdfok kuq;a ffjoHjßhf.a b,a,Su u; th
,nd ÿka nj;a Tyq jeäÿrg;a i|yka lr we;'ta wkqj ;ud úiska tu m%;sÔjl T!IOfhka
ñ,s,Sg¾ 10la f.k ffjoHjßhf.a f.f,ys ol=Kq m%foaYhg tkak;a l< nj;a ñ,s,Sg¾
2la muK wehg tkak;a lrkjd;a iu. leiai iE§ wudre jqKq nj;a Tyq lshd isáhd’ wehf.a
uqyqfKys lïuq,a fol fome;af;ys /<s iy isÿre lsysmhla ;snQ nj;a tajd bj;a
lsÍug weh meñ‚ nj;a ffjoHjrhd fmd,sishg ,ndÿka lg W;a;rfha§ i|yka lr we;’
fuu Y,Hl¾uh i|yd ñh.sh ffjoHjßh úiska remsh,a ,laIhl
uqo,la ,nd§ we;af;a fjka lsÍfï .dia;= f,i tu ,laIfhka remsh,a 10"000l
uqo,la óg fmr ffjoHjrhdf.a nexl= .sKqug ner lr b;sß re' 90"000l uqo,
ie;alug ál fj,djlg fmrd;=j f.jQ mßÈh’ ielldr ffjoHjrhd w;awvx.=jg .;a wjia:dfõ
tu uqo,o fmd,sia Ndrhg f.k we;’ rEmjdyskS mqj;am;a wka;¾cd, hQ áhqí wd§ udOH
Tiafia fuu ffjoHjrhd ish ie;alï l%u m%p,s; lsÍug fjfyila f.k ;sfnk w;r ta ksidu
Tyqg wêl b,a¨ula we;’
fuu ie;alï fndfyduhla i|yd Tyq remsh,a ,laIfha isg
,laI myla muK olajd uqo,a wh lr .kakd nj;a" fudyqf.ka ie;alï lr .ekSu i|yd
ue;s weue;sjre" Okj;=ka" W.;=ka yd by< fmf<a m%N+ msßia meñfKk
njo jd¾;d jqKd’ fldaám;sfhl= jk ielldr ffjoHjrhdg wh;a uy,a ksjdi ;=k y;rlau
fld<U m%foaYfha we;ehso fmd,sish wkdjrKh lrf.k we;'
fuu ffjoHjrhd úiska wod<
rEm,djKHd.drh újD; lr we;af;a 2009 jif¾§h' tod isg fï olajd Y,Hl¾u 14"000l
m%udKhla isÿlr we;s nj Tyq mjid we;' úfYaIfhka k¿ ks<shka" weue;s
ìßkaoEjre" wud;HdxY f,alïjre" ffjoHjre we;=¿ m%N+ msßia /ila ;udf.ka
m%;sldr .;a nj Tyq m%ldY lr we;' 1976 jif¾§ ffjoH úoHd,hg we;=¿ jQ ielldr ksu,a
.uf.a 1981 jif¾§ tïîîtia ffjoHjrhl= ù we;' miqj 1982 jif¾§ ó.uqj frdayf,a fiajh
lr we;s Tyq kej; 1983 isg 1984 olajd mdkÿr frdayf,a fiajh lr ;sfí' bka miqj
1984 j¾Ifha§ le,sf*dakshdjg f.dia we;s fudyq tys§ rEm,djKH Y,Hl¾u ms<sn|
jeäÿr wOHdmkh ,nd 2009 jif¾§ furgg meñK by; lS rEm,djkH Y,Hd.drh újD; lr we;'
idudkH ffjoHjrfhl= f,i ksu,a .uf.a iqÿiqlï ,nd we;;a
ma,diaála ie;alï i|yd Tyqg ms<s.;a iy;slhla fyda wjirhla ;sî ke;’ Tyq ie;alï
isÿlsÍug Y,H ffjoH jD;a;Sh iqÿiqlïo imqrd ke;’ wefußldfõ le,sf*dakshdjg f.dia
rEm,djkH Ys,amSh l%u yodrd we;s kuq;a Tyqg ta rfÜ ffjoH jD;a;sfha fh§u ;ykug
,lalr we;af;a úkh úfrdaë lghq;= j, fh§u fya;=fjks’
ffjoHjrhd fmd,sishg bÈßm;a l< we;eï iy;sl m;%j,
Tyqf.a ku úúO wdldrfhka igykaj ;sìu fya;=fjka ta .eko úu¾Ykhla fmd,Sish wdrïN
lr we;' fï jk úg fujka rEm,djkH Y,Hl¾u 14000la muK ;ud lr we;s nj Tyq mjik w;r
,xldfõ muKla 2000lg wdikak ie;alï m%udKhla lr ;sfnk nj lshd we;’ mkia úhe;s fuu
ffjoHjrhdo tjka Y,Hl¾uhg Ndckh jQ wfhl= nj;a Tyqf.a jhio t;rï fkdfmfkk nj;a
fmd,Sish i|yka lrhs' ielldr ffjoHjrhd <Õ fiajh l< fyÈhka isõfokd fyo
iqÿiqlï imqrd fkdue;s njg o mÍlaIKj,§ wkdjrKh ù ;sfí'tu fyÈhka isõfokd w;ßka
fofokl= wfmdi Wiia fm< úNd.hg mjd uqyqK § fkdue;s njg o mÍlaIKj,§ wkdjrKh ù
we;' Tjqka jhi wjqreÿ 18" 19 iy 23 yeúßÈ úfhys miqjk nj o fmd,sish mjihs'
uyr.u msysá fm!oa.,sl fyo mqyqKq wdh;khlska fuu fyÈhka msßi nïn,msáfha ffjoH
uOHia:dkh fj; n|jd f.k ;sfí'tfiau Bfha wêlrK ffjoHjrhd fuu fyÈhka msßi le|jd hï
hï T!IO fmkajd we;s w;r" Tjqka fuu T!IO kdu mjd fkdo;a nj o fy<sù we;' Bfha
Y%S ,xld ma,diaála Y,H ffjoHjrekaf.a ix.uh fï iïnkaOfhka úfYaI m%jD;a;s
idlÉPdjla meje;ajQ w;r tys§ ix.ufha iNdm;s ffjoH ÿ,sma fmf¾rd lshd isáfha ffjoH
ksu,a .uf.a Y,H ffjoHjrhl= fkdj idudkH tï' î' î' tia' WmdêOdÍ ffjoHjrhl= muKla
nj;a tu ffjoHjrhdg rEm,djkH Y,Hl¾u ms<sn| furg fyda weußld tlai;a ckmofha
lsisÿ Wmdêhla fyda mqyqKqjla fkdue;s nj;a Tyq wNHka;r ffjoH úoHd yd yDo frda.
ms<sn| fm!oa.,sl ffjoHjrfhla muKla njhs’
jir 20 l muK ld,hla ffjoH
jD;a;sfhys fh§ isák tu ffjoHjrhd weußld tlai;a ckmofha isák ld,fha§ frda.Skag
,sx.sl w;jr lsÍu yd jxpksl whqßka rlaIK wdjrK ,nd.ekSu i|yd ffjoH jd¾;d bÈßm;a
lsÍu iïnkaOj trgo ;ykulg md;%j isák wfhl= nj fmkajd ÿka ffjoH ÿ,sma fmf¾rd uy;d
Tyq úiska mj;ajdf.k .sh nïn,msáh rEm,djkH ie;alï wdh;kfha ie;alï isÿlsÍug iqÿiq
mßirhla fyda myiqlï fkdue;s njo wjOdrKh lf<ah' fulS ffjoHjrhd ms<sn| fuu
f;dr;=re ,smshla ud¾.fhka ,sÅ; úia;r iys;j 2011 jif¾§ tjlg fi!LH wud;HdxY
f,alïjrhdj isá ffjoH à' wd¾' iS' refíre uy;d fj; ma,diaála Y,H ffjoHjrekaf.a
ix.uh úiska oekqï ÿka kuqÿ fi!LH wud;HdxYfha Wiia ks,OdÍkao fkdu. hjñka Tyq
2009 jif¾ isg rEm,djkH ie;alï isÿlrñka ck;dj uq,d lrñka isá nj ffjoH fmf¾rd
uy;d i|yka lf<ah'
wjidkfha wjdikdjka; whqßka tlS ffjoHjrhd fj;
rEm,djkH ie;alula lr .ekSug .sh <ud frday,a ffjoHjßh tkak;la je/§fuka ñh .sh
nj;a fi!LH n,OdÍka ;u ix.uh fuu ffjoHjrhd ms<sn|j oekqj;a l< wjia:dfõ§
Tyqg úreoaOj mshjr .;af;a kï fujekakla isÿfkdjkq we;s nj;a fyf;u mejeiSh' weia
hg l¿ meye;s iu bj;a lsÍu i|yd wod< ffjoHjßhg ielldr ffjoHjrhd úiska tkak;a
úo we;s nj wkdjrKh ù we;s w;r tjeks ie;alulg wjYH ks¾úkaok ffjoHjrhl=" oeä
i;aldr tallhla fyda Y,H WmlrK myiqlï tu rEm,djkH Y,H wdh;kfha ;sî fkdue;s nj
ffjoH ÿ,sma uy;d i|yka lf<ah'
fï w;r ma,diaála Y,H
ffjoHjrekaf.a ix.ufha f,alï úfYaI{ Y,H ffjoH frdfïIa .=Kfialr" úfYaI{ Y,H
ffjoH ;=Idka fnKr.u yd úfYaI{ Y,H ffjoH kf¾kaø úfþudkak hk uy;ajreka rEm,djkH
ie;alï fyda fjk;a lsisÿ ma,diaála ie;alula mqoa.,sl wdh;k ;=< isÿlrk njg f.k
hk m%pdrhkag fkd/jfgk f,i uyck;djf.ka b,a,Sï lrhs' rEm,djkH ie;alï isÿl<
yelafla furg mqoa.,sl frday,a yryd muKla njo Tjqyq wjOdrKh lr isá;s' fuu ñh.sh
ffjoHjßh fiajh l< fnd/,a, ßÊfõ wd¾hd <ud frdayf,a ma,diaála Y,H tallfha
m%OdkS úfYaI{ ffjoH frdfïIa .=Kj¾Ok uy;d lshd isáfha” ñh.sh ffjoHjßh wmf.a
ma,diaála Y,H ffjoH tallfha fiajh lrkjd' isoaêh jQ Èkg fmr Èk fï ffjoHjßh ug
yuqjqKd' fujeks fohlg hk njla ug lSfõ keye' wmg;a ;sfnk m%Yakh fujeks iqÿiqlï
ke;s wh .djg weh .sh tlhs' iuyrúg weh fujeks m%;sldr ,nk nj ffjoHjre oek.kakjdg
wleue;s ksid oehs wmg lshkak neye'Z hkqfjks’
bÈß mÍlaIK l%shd;aulh’
